Lublin. Będzie rewolucja w opiece psychiatrycznej dzieci i młodzieży

- Mamy teraz taką sytuację, że miejsc na oddziale dla dzieci młodzieży mamy 40, a pacjentów 111 - mowi Piotr Dreher, dyrektor Szpitala Neuropsychiatrycznego w Lublinie. - Sytuację poprawić może jedynie systemowa zmiana leczenia dzieci i młodzieży, co gwarantuje nasz projekt, który otrzymał pozytywną rekomendację Ministerstwa Zdrowia.

Głównym celem projektu jest przeorganizowanie pracy z dziećmi i młodzieżą, tak, by do szpitala trafiali tylko ci pacjenci, którzy naprawdę wymagają hospitalizacji. Jak tłumaczy dyrektor Dreher, dziś bywa z tym różnie. - Często jest tak, że pacjenci trafiają do nas zbyt późno, lub zbyt wcześnie. Powodem jest brak diagnozy na właściwym etapie rozwoju choroby. W dużej części przypadków można by pomóc dziecku bez potrzeby hospitalizacji, ale trzeba ku temu stworzyć warunki - dodaje dyr. Dreher.

Projekt utworzenia, a następnie funkcjonowania Regionalnego Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży przy Szpitalu Neuropsychiatrycznym w Lublinie zakłada pracę z małymi pacjentami na trzech poziomach. Pierwszym jest powstanie ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej w szkołach.

Pierwszy, najniższy poziom poziom to stworzenie ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej w szkołach. Dziś istnieje taka możliwość, by psychologowie i terapeuci dotarli ze wsparciem do szkół, które zgłaszają takie zapotrzebowanie, jednak ze względu na ograniczenia logistyczne i finansowe nie są w stanie pomóc szkołom w całym województwie. Zmienić ma to powołanie Regionalnego Centrum.

- Współpraca ze szkołami będzie możliwa dzięki umowie o współpracy podpisanej z Kuratorium Oświaty w Lublinie - mówi Piotr Dreher. - Zadaniem kuratorium będzie przekazanie wszystkim szkołom oferty wsparcia psychologicznego i możliwości nawiązania porozumienia. Zainteresowane szkoły zgłoszą się wówczas do Regionalnego Centrum Koordynacji, gdzie koordynator pokieruje procesem udzielania wsparcia. Dzięki temu będzie można udzielić pomocy większej liczbie pacjentów na możliwie najniższym poziomie.

Co istotne, pilotażowe działania w tym zakresie już miały miejsce, jednak przerwała je pandemia.

- Takie porozumienia szpital podpisał bezpośrednio z wybranymi szkołami, w których utworzono tzw. specjalistyczne punkty konsultacyjne dla uczniów, rodziców oraz pracowników szkoły - mówi Jolanta Misiak, dyrektor Wydziału Pragmatyki Zawodowej i Analiz Kuratorium Oświaty w Lublinie. - Zamierzeniem przedsięwzięcia były m. in. dyżury psychologów i prowadzenie konsultacji z rodzicami czy opiekunami w celu pomocy w zrozumieniu przyczyny problemów dzieci, wspomagania ich rozwoju a także - co bardzo ważne - spotkania z dzieckiem w celach diagnostycznych i terapeutycznych - wyjaśnia Misiak.

W realizację tego etapu projektu włączą się podmioty z Suchowoli, Radecznicy, Chełma, Cholewianki i sam Szpital Neuropsychiatryczny.

Drugi etap to świadczenie wsparcia dla pacjentów wymagających pomocy przekraczającej ramy wyznaczone w ramach etapu pierwszego, czyli uruchomienie Dziennych Ośrodków Wsparcia. Aktualnie na terenie województwa lubelskiego funkcjonuje jeden Dzienny Ośrodek Wsparcia przy Szpitalu Neuropsychiatrycznym w Lublinie, który posiada 15 miejsc. W ramach programu powstaną jeszcze dwa - w Cholewiance, gmina Kazimierz Dolny, dla pacjentów z powiatów opolskiego, puławskiego i ryckiego oraz drugi, przy Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Chełmie.

- To da nam w sumie 65 miejsc dla dzieci i młodzieży, a w Cholewiance dodatkowo utworzymy hostel na 8 miejsc, z całodobową opieką lekarską, pielęgniarską i psychologiczną - tłumaczy dyrektor Dreher.

Dopiero trzecim etapem będzie leczenie w warunkach szpitalnych. Zgodnie z przyjętym założeniem na całodobowe oddziały psychiatryczne będą trafiać pacjenci, którzy potrzebują całodobowej opieki i terapii farmakologicznej, a takie wsparcie nie będzie mogło zostać udzielone na wcześniejszych etapach.

Projekt utworzenia, a następnie funkcjonowania Regionalnego Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży przy Szpitalu Neuropsychiatrycznym w Lublinie został wpisany na listę projektów priorytetowych w ramach programu regionalnego „Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027". Kształt tego dokumentu został uzgodniony w ramach tzw. Kontraktu Programowego dla Województwa Lubelskiego.

Jak informuje lubelski urząd marszałkowski, uruchomienie środków na projekty planowane do realizacji w ramach programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 uzależnione jest od zatwierdzenia w formie decyzji przez Komisję Europejską przedmiotowego programu. Program został wysłany do Komisji Europejskiej przez system SFC 14 marca 2022 r. KE może zgłosić swoje uwagi w terminie trzech miesięcy od dnia przedłożenia programu. Termin ten upływa w 14 czerwca br. Następnie zgodnie z art. 23 ust. 4 rozporządzenia ogólnego „Komisja przyjmuje w drodze aktu wykonawczego decyzję zatwierdzającą program nie później niż w terminie pięciu miesięcy od dnia pierwszego przedłożenia programu przez państwo członkowskie”. Termin ten upływa w dniu 14 sierpnia br. Po wydaniu tej decyzji instytucja zarządzająca programem regionalnym będzie zobowiązana do jak najszybszego przygotowania dokumentów wdrożeniowych, na podstawie których wnioskodawcy będą mogli aplikować o środki z programu.